Άρθρο του Δρ. Ευάγγελου Στεργιούλη.Όλοι οι αστυνομικοί του κόσμου φέρουν όπλα κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους με εξαίρεση τους αστυνομικούς της Μεγάλης Βρετανίας, της Ιρλανδίας, της Νορβηγίας και της Νέας Ζηλανδίας.
Καταρχήν να διευκρινισθεί το γεγονός ότι στις προαναφερθείσες χώρες όπου οι αστυνομικοί δεν οπλοφορούν, αυτό δεν σημαίνει ότι οι αστυνομίες τους, σε γενικότερο επίπεδο, δεν φέρουν όπλα. Βεβαίως και υπάρχουν ειδικά τμήματα στην οργάνωση αυτών των αστυνομιών, με ειδική και ιδιαιτέρως υψηλού επιπέδου εκπαίδευση, τα οποία επεμβαίνουν και επιχειρούν, όταν παραστεί ανάγκη, με πλήρη και σύγχρονο οπλισμό.
Όταν, το Σεπτέμβριο του 2012, στο Μάντσεστερ, σκοτώθηκαν δύο γυναίκες αστυνομικοί, εκείνο χρονικό διάστημα απασχόλησε έντονα τη Βρετανική κοινωνία το ερώτημα αν πρέπει οι αστυνομικοί τους να φέρουν όπλα, όπως όλοι οι αστυνομικοί του κόσμου. Το θέμα διαίρεσε τους Βρετανούς πολίτες, οι οποίοι κατά το ήμισυ και πλέον δεν ήθελαν να αποχωριστούν την μακραίωνη παράδοση τους, δηλαδή του άοπλου Βρετανού αστυνομικού. Μεταξύ, όμως, αυτών πού ήταν υπέρμαχοι της διατήρησης του status quo ήταν οι ίδιοι οι Βρετανοί αστυνομικοί. Το 2006, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε σύνολο 47.000 και πλέον Βρετανών αστυνομικών, κατά παράδοξο τρόπο και προς έκπληξη όλων, το 82% δήλωσαν ότι δεν επιθυμούσαν να οπλοφορούν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Αυτή η στάση-αντίληψη τόσο της Βρετανικής κοινωνίας όσο των Βρετανών αστυνομικών, διέπεται από μία ιδιαιτέρως σημαντική ιστορική διάσταση.
Το 1829, όταν ο Robert Peel εγκαινίασε την Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου, αντιμετώπισε ένα ιδιαίτερα εκτεταμένο εχθρικό κλίμα στη Βρετανική κοινωνία. Γρήγορα αντιλήφθηκε ότι η Νέα Αστυνομία δεν θα μπορούσε να επιβληθεί στο Βρετανικό λαό με τη δύναμη και το φόβο. Έτσι, λοιπόν, αποφάσισε ότι η Νέα Αστυνομία θα μπορούσε να έχει μέλλον μόνο αν εξασφάλιζε την κοινωνική αποδοχή. Έτσι θεσπίστηκε η βασική και θεμελιώδης αρχή της Νέας Αστυνομίας: “Policing by Consent” (Αστυνόμευση με αποδοχή). Στο πλαίσιο αυτής της αρχής, η Βρετανική Αστυνομία έκανε η ίδια το πρώτο βήμα προς την κοινωνία αποστέλλοντας τους πρώτους Bobbies, στους κεντρικούς δρόμους του Λονδίνου, να περιπολούν άοπλοι, προς μεγάλη έκπληξη όλων των πολιτών. Έτσι, με το πέρασμα του χρόνου η Νέα Αστυνομία κέρδισε την αποδοχή της Βρετανικής κοινωνίας και η αρχή της “Policing by Consent” παραμένει αναλλοίωτη ακόμη και σήμερα. Ακριβώς, ή ίδια αντίληψη πρεσβεύει και τις αστυνομίες των λοιπών χωρών που έχουν επιλέξει να μην οπλοφορεί το προσωπικό τους.
Όταν, λοιπόν, το θέμα του αφοπλισμού της ελληνικής αστυνομίας έρχεται στη δημοσιότητα, στη σκέψη πολλών προβάλλεται ένας Βρετανός αστυνομικός να περιπολεί στους κεντρικούς δρόμους του Λονδίνου χωρίς να φέρει όπλο. Και βεβαίως αυτή η εικόνα μεταφέρεται νοερά και ως εικόνα του Έλληνα Αστυνομικού στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας…. Θα μπορούσε αυτή η πρακτική να έχει εφαρμογή και στην Ελλάδα;
Το πρώτο αρνητικό επιχείρημα που αναδεικνύεται σε ένα τέτοιο ερώτημα είναι η εγκληματικότητα στην Ελλάδα. Πράγματι, από πλευράς εγκληματικότητας, με βάση την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, η Ελλάδα, συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών εκείνων με τα υψηλότερα επίπεδα της αποκαλούμενης μικροεγκληματικότητας αλλά και της σοβαρής εγκληματικότητας όπως είναι οι ληστείες. Ωστόσο, ο αφοπλισμός της Ελληνικής Αστυνομίας θα πρέπει να ερευνηθεί και να εξετασθεί σε βάθος, ιστορικά και κοινωνικά, και σε συνδυασμό με την κοινωνική αποδοχή της. Η Ελληνική Αστυνομία, ως γνωστόν, δεν ιδρύθηκε (1984) ως ένα νέο Αστυνομικό Σώμα, αλλά αποτέλεσε την συνέχεια των Σωμάτων Ασφαλείας της πρώην Ελληνικής Χωροφυλακής και της πρώην Αστυνομίας Πόλεων. Τούτο σημαίνει, εν πολλοίς, ότι η Ελληνική Αστυνομία έχει βαθύτατες ιστορικές κοινωνικές και πολιτικές καταβολές, οι οποίες, δυστυχώς, την συνοδεύουν ακόμη και σήμερα. Από την αρχή της μεταπολίτευσης μέχρι και σήμερα, η Ελληνική Αστυνομία δεν έπαψε ποτέ να υφίσταται και να λειτουργεί μέσα σε ένα ιδιαίτερα συγκρουσιακό κλίμα. Η κατοχή, ο εμφύλιος, η δικτατορία αλλά και η αρχή της μεταπολιτευτικής περιόδου της χώρας μας, με ιδιαίτερα εκτεταμένες κοινωνικές συγκρούσεις, οι οποίες κατά ένα μεγάλο μέρος αναβίωσαν τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης, αποτέλεσαν παράγοντες που επέδρασαν καταλυτικά στην εικόνα και στην κοινωνική αποδοχή της Ελληνικής Αστυνομίας. Και επιπλέον, λειτουργικές και οργανωτικές δομές, πολιτικές, αντιλήψεις, αστυνομικά συστήματα εκπαίδευσης, νοοτροπίες και μέθοδοι διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, συνεχίζουν να υφίστανται δυστυχώς ακόμη και σήμερα στη συνολική δομή και λειτουργία της Ελληνικής Αστυνομίας. Εν ολίγοις, πριν την όποια συζήτηση για τον αφοπλισμό ή μη της Ελληνικής Αστυνομίας, απαιτείται ο εκσυγχρονισμός του Σώματος που θα οδηγήσει, με την πάροδο του χρόνου, στην αυξημένη κοινωνική αποδοχή του έργου και της αποστολής του Αστυνομικού. Ένα έργο, που παρ’ όλες τις ελλείψεις, τα λάθη και τις παραλείψεις, δεν παύει να είναι σημαντικό και εξόχως κοινωνικό έργο.
Ευάγγελος Στεργιούλης
Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας Παντείου Παν/μίου
Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας
πηγή: bloko.gr
απο policeonline
